Trang phục truyền thống là một trong những biểu trưng của nền văn hoá các dân tộc, phản ánh phong tục, tập quán, vẻ đẹp và bản sắc riêng của từng dân tộc khác nhau. Nhằm góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số ngay từ khi còn trên ghế nhà trường, trường THCS Tân Thượng, huyện di Linh đã có cách làm sáng tạo là cho học sinh các dân tộc thiểu số mặc trang phục truyền thống như đồng phục tới trường.
Năm học 2022-2023, trường THCS Tân Thượng có 30 cán bộ, giáo viên, nhân viên và 386 em học sinh, trong đó có 345 em học sinh là người dân tộc K’ ho, Sán Dìu, Nùng, Tày… chiếm 89,6% với 12 lớp học của các khối. Tiết sinh hoạt dưới cờ đầu tuần giữa sân trường của các em học sinh trường THCS Tân Thượng trở nên rực rỡ, nổi bật hơn khi khoác lên mình bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình. Các em nữ sinh người K’ ho thì thanh lịch trong bộ trang phục truyền thống nhiều sắc màu đan xen, nổi bật với các màu rực rỡ của đồng bào dân tộc mình, một số em học sinh nữ người Tày thì duyên dáng trong những chiếc áo đằm thắm sắc chàm, đen truyền thống. Các nam sinh K’ ho lại khỏe khoắn trong bộ quần tây, áo trắng phối thêm chiếc áo khoác truyền thống có cổ áo tròn, không có tay áo và nền hoa văn trang trí màu xanh đen. Từ đầu năm học 2022 - 2023, những trang phục này đã chính thức trở thành đồng phục của nhà trường vào thứ hai hằng tuần và vào các dịp lễ, hội mà nhà trường tổ chức. Em Tạ Tấn Tài, học sinh lớp 6a1, người dân Tộc Tày bày tỏ: Ở trường học, em không chỉ được trang bị các tri thức khoa học, các thầy cô còn giúp em hiểu về bản sắc của dân tộc mình cũng như nét văn hóa đặc sắc khác của các dân tộc trên địa bàn, từ đó có ý thức giữ gìn, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống. em rất vui và tự hào khi được mặc đồng phục vào dịp những ngày lễ lớn và các buổi quy định mặc đồng phục của nhà trường, điều này cũng luôn nhắc nhở em phải biết trân trọng, gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc mình, bởi nó không chỉ là niềm tự hào mà còn là nét văn hóa của mỗi dân tộc cần được lưu giữ.
Hiện nay, trong các trường học vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đa số học sinh mặc trang phục của người Kinh, trang phục hiện đại khi đến trường. Thực tế này cho thấy, trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số đang dần bị mai một, thậm chí biến mất trong cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Một phần là do trang phục truyền thống của một số dân tộc thiểu số không hợp với thị hiếu của thế hệ trẻ, nhiều thanh niên dân tộc thiểu số còn ngại ngần khi mặc trang phục truyền thống trước đám đông; cơ hội để các em học sinh dân tộc thiểu số sử dụng bộ trang phục truyền thống ngày một thu hẹp… Tuy nhiên, đối với trường THCS Tân Thượng, huyện Di Linh, nhằm lan tỏa ý thức về việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào DTTS, nhà trường đã thường xuyên tổ chức lồng ghép các chương trình giáo dục địa phương vào từng môn học. Đối với văn hóa vật thể, học sinh được truyền dạy về trang phục truyền thống của dân tộc, trò chơi dân gian, sử dụng các loại nhạc cụ dân tộc. Em Ka Thiên Hy, lớp 7a1 chia sẻ: Khi được nhà trường định hướng cho chúng em mặc trang phục truyền thống đến trường, đầu tiên chung em còn ngượng ngùng và thấy không thoải mái, nhưng lâu dần qua việc giáo dục ý thức về những nét đẹp của trang phục truyền thống của dân tộc mình thì em lại thấy vui và tự hào vì được mặc chúng và chỉ mong nhanh đến ngày đầu tuần hay các hoạt động, các ngày lễ lớn để được mặc, đó cũng là cách để chúng em góp phần giữ gìn, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Không riêng các em học sinh, mà những thầy cô giáo người đồng bào dân tộc thiểu số ở trường THCS Tân Thượng cũng được khoác lên mình những trang phục truyền thống của dân tộc mình vào mỗi ngày thứ hai. Thầy Nguyễn Văn Dũng - Hiệu trưởng trường THCS Tân Thượng cho biết: Trong thời gian qua, nhà trường luôn quan tâm tới việc trang bị cho học sinh kiến thức, hiểu biết về văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số của địa phương, thông qua hình thức tích hợp các môn học, chương trình giáo dục, hoạt động ngoài giờ lên lớp. Qua đó, giúp các em học sinh hiểu được các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số. Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Trường THCS Tân Thượng tiếp tục quan tâm tới việc giáo dục các giá trị văn hóa truyền thống, tình yêu, lòng tự hào, tự tôn với bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số đến với tất cả học sinh của nhà trường. Bố trí đội ngũ giáo viên có tâm huyết, kinh nghiệm để tổ chức các hoạt động giáo dục, hoạt động ngoại khóa, để truyền dạy kiến thức văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số. Thường xuyên đưa các làn điệu dân ca, dân vũ, các trò chơi dân gian vào các hoạt động trải nghiệm của học sinh... góp phần bồi dưỡng lòng tự hào, tình yêu quê hương, đất nước, xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, góp phần giữ gìn và phát huy bền vững bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc trên địa bàn huyện.
Hồ Phương
Một số hình ảnh tại trường THCS Tân Thượng
