Trong những năm qua, toàn thể nhân viên Trung tâm Y tế huyện Di Linh tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong các Hồ Chí Minh trong thực hiện nhiệm vụ khám chữa bệnh phục vụ nhân dân. Thấm nhuần và tuân thủ thực hiện lời dạy của bác: “Cán bộ y tế cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn”. Rèn luyện y đức, trao dồi kỹ năng,thực hiện nghiêm quy tắc ứng xử của viên chức, người lao động trong thực hiện nhiệm vụ theo Thông tư 07/2014/TT-BYT và thực hiện đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ Y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh theo Quyết định 2151/ 2015/QĐ-BYT của Bộ Y tế về; lấy người bệnh làm trung tâm trong thực hiện nhiệm vụ. Nhân dịp này chúng ta cùng nhìn lai việc thực hiện mối quan hệ giữa thầy thuốc và bệnh nhân theo lời di huấn của Bác trong những năm qua tại Trung tâm Y tế Di Linh.
Có thể nói rằng, tư tưởng “Thầy thuốc như mẹ hiền” của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác Y tế và sức khoẻ là kim chỉ nam giúp Đảng ta xây dựng những quan điểm cơ bản có ý nghĩa định hướng cho sự phát triển một nền Y học Việt Nam tiên tiến hiện đại. Tư tưởng của Bác về y đức vừa là hệ thống lý luận gắn liền với thực tiễn dễ đi vào lòng người, rất dễ nhớ, dễ làm, đồng thời còn là những lời dạy bảo thân thiện, chân tình, gần gủi mà mỗi người đều thấm nhuần. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giúp nhân viên Trung tâm Y tế huyện Di Linh thay đổi cả về nhận thức và hành động, ngày càng nêu cao lòng nhân ái, nâng cao tinh thần trách nhiệm, thương yêu, tự nguyện đối với bệnh nhân; tự lực, tự cường đối với nhiệm vụ, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiên cứu vận dụng y đức vào từng vị trí công tác của mình để tạo điều kiện hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, có như thế mới xứng đáng với những lời dạy của Bác Hồ về y đức, với truyền thống vẻ vang của ngành y, xứng đáng với vẻ đẹp trong sáng và nhân văn của những chiến sỹ khoác áo blouse trắng trên mặt trận phòng chống dịch, bệnh tật và cứu người.
Do đó một trong những giải pháp đầu tiên trong những năm qua là phải coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, thực hiện nghiêm quy tắc tiếp xúc, tiếp đón, ứng xử cho toàn thể nhân viên y tế, xây dựng tinh thần đoàn kết gắn bó keo sơn: Giáo dục đạo đức truyền thống của ngành y tế: học tập, làm theo lời thề Hy-Pô-Crát, lời thề và những điều y đức của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, tư tưởng Hồ Chí Minh về y đức, đức hy sinh vì khoa học, vì sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của các bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, Đặng Văn Ngữ, Tôn Thất Tùng...
Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa thầy thuốc và bệnh nhân, giữa thầy thuốc với nhau, triển khai học tập, thực hiện quy tắc ứng xử theo Thông tư 07/TT-BYT ban hành gày 25/2/2014 và Quyết định 2151/ 2015/QĐ-BYT ban hành ngày 4/6/2015 về đổi mới phong cách, thái độ phục vụ hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Biểu dương, khen thưởng những nhân viên y tế tận tâm, có nhiều sáng kiến, cải tiến để bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Kịp thời phê phán và xử lý nghiêm minh những nhân viên y tế có biểu hiện tiêu cực trong khám, chữa bệnh.
Trong việc giáo dục chính trị tư tưởng cho nhân viên thì đầu tiên cần thiết là lập mối quan hệ truyền thống “thầy thuốc - người bệnh” với phương châm hiện nay của chúng ta là “xem bệnh nhân như người nhà”. Chúng tôi thường nói với nhân viên chúng tôi rằng: nếu bạn từng bị bệnh hoặc từng nuôi người bệnh ở các bệnh viện lớn tại thành phố bạn sẽ thấy rằng mình rất cần có một chỗ dựa. Mọi người bệnh khi đi bệnh viện đều ao ước có người quen trong bệnh viện để tránh phải chờ đợi lâu, được thầy thuốc và nhân viên bệnh viện nhiệt tình hướng dẫn, chăm sóc. Người ta nhận thấy rằng thiết lập mối quan hệ với bác sĩ, điều dưỡng là sự mong muốn của tất cả mọi người bệnh, vì vậy chúng ta hãy chủ động làm điều này với bệnh nhân. Hãy nhìn bệnh nhân bằng ánh mắt thông cảm và sẻ chia, hãy nói cho bệnh nhân những lời nhẹ nhàng và êm ấm, quan tâm đến bệnh nhân bằng hành động nâng đở ân cần. Bác sĩ, Điều dưỡng chủ động giới thiệu về mình với người bệnh và gia đình họ ngay từ khi người bệnh nhập viện, làm cho họ thấy gần gủi. Ấn tượng ban đầu của người bệnh về sự quan tâm của bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên bệnh viện sẽ tác động mạnh đến tâm lý và mở đầu cho sự thiết lập mối quan hệ “thầy thuốc - người bệnh”, làm cho họ trải lòng với chúng ta có như thế chúng ta mới biết họ cần gì và chúng ta phải làm gì trước cho họ. Niềm tin của người bệnh sẽ được nhân đôi nếu khi nhập viện được đón tiếp ngay và nếu bác sĩ hoặc điều dưỡng nói với người bệnh “bệnh viện sẽ cố gắng tạo điều kiện để người bệnh được điều trị và chăm sóc tốt nhất; đồng thời khuyến khích người bệnh nếu có băn khoăn thì mạnh dạn hỏi bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên Y tế”. Câu nói này phải được coi là “thuốc chữa bệnh” và là sự khởi đầu cho công việc chuyên môn của mọi bác sĩ, điều dưỡng mỗi khi tiếp nhận người bệnh. Bác sĩ và điều dưỡng trực tiếp chăm sóc người bệnh cần cố gắng nhớ tên bệnh nhân và diễn biến bệnh của họ, xưng hô với người bệnh sao cho phù hợp: thưa, trình, kính, gởi cho có có lễ, có phép theo từng lứa tuổi. Hàng ngày, nên dùng thời gian thích đáng để tiếp xúc và nói chuyện với người bệnh bên cạnh công việc khám bệnh, điều trị và chăm sóc.
Trong thực hành lâm sàng không một bác sỹ và điều dưỡng nào có thể lường trước được mọi tai biến có thể xảy ra với người bệnh. Đã có nhiều trường hợp khi có biến chứng, sai sót chuyên môn xảy ra ngoài ý muốn của thầy thuốc làm ảnh hưởng đến sức khoẻ người bệnh nhưng người bệnh không khởi kiện bởi 2 lý do: một là thầy thuốc thiết lập được mối quan hệ tốt với người bệnh; hai là thầy thuốc giải thích cho người bệnh vì sao có biến chứng thay vì chỉ có thông báo biến chứng và bệnh nhân hiểu rằng thầy thuốc là nghề cứu người, sự đồng cảm càng lớn thì hiệu quả điều trị càng cao. Từ năm 1955 khi Bác Hồ đã gởi thư cho Hội nghị ngành Y tế Bác đã từng dạy “cán bộ Y tế phải yêu thương săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn”. Do đó quan niệm chúng ta hiện nay xem “người bệnh như người nhà” là thực hiện lời dạy của Bác và điều này chúng tôi đã đưa vào Nghi quyết Đảng bộ thực hiện trong các năm trở lại đây đã thay thế cho quan niệm “Người bệnh là khách hàng”.
Nghề y là nghề đặc biệt, dịch vụ kỹ thuật y tế là dịch vụ đặc biệt, có hàm lượng chuyên môn cao, người bệnh không có khả năng đánh giá kỹ thuật mà chủ yếu đánh giá chất lượng dịch vụ y tế thông qua cách thức nhân viên y tế tiếp xúc với họ, hay nói một cách khác là theo cách họ được khám, chữa bệnh và chăm sóc, tư vấn, hướng dẫn chứ không phải dựa trên kết quả khám chữa bệnh cuối cùng. Do đó chúng tôi luôn nhắc nhở với nhau rằng: Chúng ta là đơn vị y tế tuyến huyện là tuyến đầu tiếp xúc, phục vụ trực tiếp với người dân, đặc biệt là người dân nghèo, khó khăn. “Chúng ta không thể cạnh tranh vời tuyến trên bằng những kỹ thuật cao siêu, hiện đại nhưng chúng ta sẽ cung cấp tốt nhất những dịch vụ cơ bản, cần thiết nhất cho người dân và tôi nghĩ chúng ta đã và sẽ tiếp tục làm tốt vấn đề này và điều đó sẽ ngày càng thu hút nhiều bệnh nhân, đạt được hiệu quả cao trong thực hiện nhiệm vụ do Đảng và Nhà nước giao”. Chính vì vậy đối tượng phục vụ đầu tiên của chúng tôi là người dân đìa phương, hầu hết bệnh nhân nghèo nên các vấn đề tiêu cực như nhiều nơi sẽ rất ít hoặc không có. Một vấn đề nửa là phải chú ý rằng người bệnh mong đợi được chẩn đoán sớm, được phục vụ ngay, không phải nằm ghép, được người nhà luôn luôn bên cạnh… những mong đợi của người bệnh là chính đáng, nhưng luôn luôn cao hơn và vượt quá khả năng mà mỗi cán bộ y tế và bệnh viện có thể đáp ứng. Vì vậy, cán bộ y tế cũng cần có kỹ năng giao tiếp để đáp ứng mong đợi của người bệnh một cách hợp lý. Không để người bệnh ra viện còn bức xúc chưa được giải quyết: những trải nghiệm trong quá trình nằm viện luôn dẫn đến những cảm xúc tốt hoặc không tốt của người bệnh lúc ra viện; đa số người bệnh rất cảm động khi nói lời cảm ơn khi ra viện, có những cụ hưu trí lớn tuổi khi ra viện tìm bằng được Giám đốc để nói lời cảm ơn và đóng góp ý kiến phát triển bệnh viện, và có nhiều thư cảm ơn, thư khen, nhiều cá nhân, tập thể, và có cả thơ ca ngợi nhân viên Y tế trong những năm qua đó nguồn đồng viên lớn lao cho toàn thể nhân viên làm công tác Y tế; song cũng có trường hợp người bệnh phản ảnh trút bực tức vào thời điểm ra viện về các bức xúc của mình điiều đó cần phải nghiêm túc kiểm điểm, nhìn nhận, khắc phục để không bao giờ xãy ra. Hình ảnh của bệnh viện có thể được tăng lên hoặc giảm đi khi người bệnh ra viện, vì vậy không để người bệnh ra viện mà còn có điều bức xúc chưa được giải quyết. Nếu một bệnh nhân không hài lòng với chúng ta đồng nghĩa với việc chúng ta mất đi hàng trăm thậm chí hàng ngàn người bệnh, còn một người bệnh hài lòng thì chỉ có thêm 5-10 bệnh mới.
Do đó trong công tác cải cách hành chính phải đặt lợi ích của người bệnh lên trên, lấy người bệnh làm trung tâm. Các biện pháp cải cách thủ tục hành chính, giảm thời gian chờ đợi cho người bệnh trong bệnh viện chúng tôi đã và đang thực hiện các giải pháp: Cải tiến dây truyền khám bệnh theo nguyên tắc một cửa, tổ chức đăng ký giờ khám bệnh qua điện thoại, hệ thống phần mềm; bảng điện tử lấy số khám tự động, bố trí nhân viên hướng dẫn người bệnh tại các khoa khám, sắp xếp phòng xét nghiệm hướng tới xếp hàng xét nghiệm tự động. Giảm thời gian chờ của người bệnh tại tất cả các khâu như: khám, chờ làm xét nghiệm, chờ thanh toán viện phí, chờ lấy thuốc, bố trí lịch hẹn tái khám, hướng dẫn đăng ký giờ khám bệnh vào thời gian hợp lý giảm áp lực...
Xây dựng các giải pháp đào tạo nguồn nhân lực: đào tạo nâng cao, đào tạo liên tục, đào tạo tại chổ để nâng cao trình độ nguồn nhân lực; xây dựng đội ngũ Bác sĩ, Điều dưỡng vừa có tâm vừa có tầm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong công tác khám chữa bệnh tăng nguồn thu cải thiện thu nhập cải thiện đời sống; Nguồn thu nhập cho nhân viên ngày càng cao thì sẽ yên tâm công tác. Ông bà ta thường nói, “đói ăn vụng, túng làm liều” dần rồi thành thói quen đi đến thoái hóa, biến chất nếu không điều chỉnh kịp thời. Khi thu nhập, cuộc sống ổn định nhân viên yên tâm công tác, dồn toàn tâm, toàn sức cho công tác y tế. Do đó ổn định thu nhập, đáp ứng nhu cầu tối thiểu cho cuộc sống gia đình của mỗi nhân viên y tế là trọng trách của cấp ủy Đảng, Ban lãnh đạo Trung tâm Y tế Di Linh.
Tóm lại để tiếp tục thực hiện lợi dạy của Bác trong việc thiết lập củng cố mối quan hệ giữa Thầy thuốc - Bệnh nhân tạo động lực nền tảng trong xây dựng phát triển trung tâm y tế, việc nghiên cứu chọn lọc và triển khai các giải pháp trong nâng cao y đức, phát triển kỷ thuật nâng cao chất lượng khám chữa bệnh là hai vấn đề liên hệ mật thiết với nhau; đầu tiên là việc đào tạo nâng cao nhận thức về chính trị, tư tưởng các nguyên tắc giữ gìn đạo đức ngành y, nguyên tắc tiếp đón, ứng xử cho toàn bộ nhân viên y tế, là việc tập trung đầu tư đồng bộ từ con người, cơ sở vật chất, trang thiết bị và sử dụng hiệu quả các trang thiết bị được đầu tư đáp ứng nhu cầu trong tình hình mới, là việc làm vừa thường xuyên, vừa cấp bách của chúng ta; xây dựng đội ngũ nhân viên y tế vừa có tâm vừa có tầm nâng cao hiệu quả hoạt động khám, chữa bệnh, phòng chống dịch, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân địa phương, chúng tôi đã và đang củng cố, lấy lại niềm tin của nhân dân đối với người thầy thuốc trên địa bàn huyện Di Linh nói riêng và tỉnh ta nói chung. Nâng cao y đức, đấu tranh đẩy lùi tiêu cực trong hoạt động của ngành y tế còn có ý nghĩa thực hiện các quan điểm định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng đối với ngành y tế trong đó mối quan hệ giữa thầy thuốc và bệnh nhân cần đặt vào trọng tâm “phải yêu thương săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình”, “Lương y phải như từ mẫu” để xứng đáng với sự mong mỏi của nhân dân, và thực hiện tốt lời dạy của Bác.
Lê Thành Quang